Opletten met het ontslaan van werknemers: de occulte periode komt er aan!

Een onderneming met een gewoonlijk gemiddelde tewerkstelling van minstens 50 werknemers moet om de vier jaar een comité voor preventie en bescherming oprichten of hernieuwen. Een onderneming met een gewoonlijk gemiddelde tewerkstelling van minstens 100 werknemers moet bovendien om de vier jaar een ondernemingsraad oprichten of hernieuwen. In deze organen zetelen werkgevers- en werknemersvertegenwoordigers. Deze laatsten worden verkozen via sociale verkiezingen die elke 4 jaar georganiseerd worden. De tijdspanne waarin dit in 2024 moet gebeuren, werd wettelijk vastgelegd op de periode van 13 tot en met 26 mei 2024.

Werknemers die in deze organen zetelen, genieten een belangrijke bescherming tegen ontslag. Die bescherming geldt ook voor werknemers die als kandidaat worden voorgedragen om in deze organen te zetelen, ook al raken ze niet verkozen. Ontslag blijft mogelijk in een beperkt aantal gevallen maar het is bijzonder moeilijk en risicovol om dit te realiseren. Vooreerst kan je zo een beschermde werknemer maar ontslaan als hem een dringende reden kan verwijten of als er economische of technische redenen voorhanden zijn. Niet alleen moet je het bestaan van die dringende, technische of economische redenen kunnen bewijzen, daarnaast moet je een zeer strikte en strenge procedure volgen om die redenen te laten erkennen door het bevoegde orgaan, vooraleer je tot ontslag kan overgaan. Eens je werknemer de bescherming tegen ontslag geniet, zijn deze procedures zonder meer verplicht. Leef je die procedures niet na van a tot z, dan riskeer je fenomenale bedragen te moeten betalen. In het uiterste geval kan dat oplopen tot 8 jaar loon!

Dit is een vraag die met stip in de belangstelling staat. Zowel de start van de bescherming tegen ontslag als het moment waarop je als werkgever kunt vaststellen wie dat beschermd statuut heeft, hangt af van dag X. Dat is de dag waarop in je onderneming een bericht met onder meer de datum van de sociale verkiezingen bekend gemaakt wordt. Vanaf 30 dagen vóór die dag X genieten je werknemers die als kandidaat voor de sociale verkiezingen worden voorgedragen, deze bescherming. Wanneer je verkiezingen organiseert op het vroegst mogelijke tijdstip, dit is 13 mei 2024, dan is dag X -30, zijnde de dag waarop deze bescherming begint, 14 januari 2024. Vinden de verkiezingen in je onderneming plaats op de laatst mogelijke dag, dit is 26 mei 2024, dan start de bescherming op 27 januari 2024. Opgelet: 26 mei 2024 is een zondag.

Aan de andere kant kan je als werkgever maar weten of een werknemer als kandidaat wordt voorgedragen en daardoor beschermd is, wanneer de kandidatenlijsten ingediend zijn. De deadline daarvoor is 35 dagen na dag X. Dat is de uiterste datum waarop de voordragende organisaties hun kandidatenlijsten moeten indienen. Organiseer je de sociale verkiezingen op 13 mei 2024, dan moeten de voordragende organisaties ten laatste op 19 maart 2024 de kandidatenlijsten indienen. Gaan de verkiezingen in jouw onderneming door op 26 mei 2024, dan valt X + 35 in jouw onderneming op 1 april 2024. Deze data gelden bij het elektronisch indienen van de kandidatenlijsten. Verlies hierbij niet uit het oog dat wanneer het indienen van de lijsten via de post gebeurt, je deze pas enkele dagen later zal ontvangen. Denk er ook aan dat de organisaties die kandidaten hebben voorgedragen, deze in bepaalde gevallen nog kunnen vervangen tot de 14e dag vóór de dag van de verkiezingen: die dag valt, naargelang het geval, tussen 29 april 2024 en 12 mei 2024.

Het gevolg van het feit dat een werknemer als kandidaat kan worden voorgedragen en daardoor ontslagbescherming geniet vanaf dag X - 30 en dat jij het als werkgever maar kan weten ten vroegste op datum X + 35, maakt dat er een tijdspanne is waarin je niet kunt weten of die werknemer tegen ontslag beschermd is of niet. Deze periode heet om die reden ‘de occulte periode’. Het is heel sterk af te raden om een werknemer te ontslaan zolang de definitieve kandidatenlijsten niet binnen zijn, omdat het risico enorm groot is dat je een beschermde werknemer ontslaat zonder af te weten van het beschermd statuut. Ontsla je in die periode een werknemer en achteraf blijkt dat deze de ontslagbescherming geniet, dan kost je dat, tenzij re-integratie mogelijk is, handenvol geld. Bijzondere voorzichtigheid is dus zeker geboden van januari tot mei 2024!

Meer lezen over de sociale verkiezingen van 2024? Kijk dan zeker hier. 

_{^{Bron:
Wet van 19 maart 1991 houdende bijzondere ontslagregeling voor de personeelsafgevaardigden in de ondernemingsraden en in de comités voor veiligheid, gezondheid en verfraaiing van de werkplaatsen alsmede voor de kandidaat-personeelsafgevaardigden, BS 29 maart 1991
Wet van 4 december 2007 betreffende de sociale verkiezingen, BS 7 december 2007}}