Welk extralegaal verlof en extralegale vakantie is mogelijk?

Naast de twintig wettelijke vakantiedagen kan je als werkgever extralegaal verlof aanbieden aan je werknemers. Deze bijkomende vakantiedagen kunnen een interessante motivator zijn of dienen als beloning voor geleverde prestaties.

Elke werknemer heeft jaarlijks recht op een aantal wettelijke vakantiedagen. In normale omstandigheden zijn dat er twintig, maar hoeveel je precies krijgt, is afhankelijk van heel wat factoren. Denk bijvoorbeeld aan het aantal gepresteerde arbeidsdagen tijdens het voorafgaande jaar en de sector waarin je werkzaam bent. Zo gelden er in de bouwsector specifieke regels voor het jaarlijkse bouwverlof in de zomermaanden.

Ook verlof om dwingende redenen wordt beschouwd als legaal verlof. In dat geval geef je een werknemer het recht om een aantal zaken te regelen bij een onvoorziene gebeurtenis die een dringende en noodzakelijke tussenkomst vereist.

Als werkgever kan je ervoor kiezen om je werknemers bovenop dit wettelijk verlof extra vakantiedagen te geven, bijvoorbeeld als vorm van motivatie of als beloning voor geleverde prestaties. Deze extra dagen noemen we extralegale vakantiedagen.

Soms worden extralegale vakantiedagen vastgelegd binnen het paritair comité van je sector. Is extralegaal verlof niet opgenomen in je paritair comité? Dan kan je als werkgever zelf beslissen om extralegaal verlof aan te bieden, maar dan moet je dit wel opnemen in je collectieve arbeidsovereenkomst, arbeidsreglement of individuele arbeidsovereenkomst.

Er bestaan verschillende soorten extralegale verlofdagen: van inhaalrustdagen en verlofdagen voor anciënniteit tot loopbaanverlof.

Een voltijdse werkweek in België heeft een arbeidsduur van 38 uur. Je kan als werkgever echter ook kiezen voor een andere regeling, bijvoorbeeld een 40-urenweek. In dat geval ben je wel verplicht om die extra werkuren te compenseren. Dat kan door jaarlijks twaalf inhaalrustdagen of ADV-dagen (arbeidsduurverminderingsdagen) toe te kennen. Zo kom je op jaarbasis aan een gemiddelde arbeidsduur van 38 uur per week.

Lees hier meer over ADV-dagen.

Ancënniteitsverlof is een extraatje dat sectoren of ondernemingen toekennen aan werknemers die al heel wat dienstjaren op de teller hebben. Er bestaat geen wettelijk kader rond verlofdagen voor anciënniteit. Sommige paritaire comités hebben dit wel opgenomen, maar als werkgever heb je altijd het recht om meer dagen te schenken, op voorwaarde dat je dit opneemt in het arbeidsreglement. Hierin geef je ook aan in welke volgorde de verschillende types vakantiedagen worden opgenomen en of het mogelijk is om verlofdagen mee te nemen naar het jaar daarop.

Lees hier meer over anciënniteitsverlof.

Ook dit type extralegaal verlof heeft als doel de oudere werknemers te behouden en motiveren. Vaak zijn deze vakantiedagen opgenomen in je paritair comité. Zowel bij eindeloopbaandagen als bij loopbaanverlof krijgt de werknemer één of meerdere vakantiedagen, afhankelijk van zijn of haar leeftijd.

Buiten alle bestaande types vakantie, staat het je als werkgever vrij om je werknemers extra vakantiedagen te geven. De regels hiervoor bepaal je helemaal zelf. Vaak worden deze vakantiedagen verleend voor niet-officiële feestdagen, zoals tweede kerstdag, of brugdagen. Daarnaast is het ook mogelijk om extralegale vakantiedagen op te nemen in je cafetariaplan.

In sommige situaties kan een werknemer een beroep doen op bijzondere verlofstelsels. Die bieden hun de mogelijkheid om vrij te nemen voor specifieke situaties of gebeurtenissen. Denk bijvoorbeeld aan verlof om zorgtaken uit te voeren, zwangerschaps- of vaderschapsverlof, verlof voor het bijwonen van een huwelijk of een begrafenis (klein verlet) of verlof om deel te nemen aan een gemeenteraad (politiek verlof).

Daarnaast kan een werknemer onbetaald verlof – ook gekend als vakantie zonder wedde – aanvragen. In dat geval hoef je als werkgever tijdelijk geen loon te betalen. Er bestaat geen wettelijk kader voor onbetaald verlof. Daarom is het belangrijk om duidelijke voorwaarden te formuleren wanneer je onbetaald verlof verleent én om deze op papier te zetten. Tijdens een periode van onbetaald verlof bouwt je werknemer geen sociale rechten op.

Sinds 1 januari 2024 kunnen de vakantiedagen waarop je werknemer ziek is, omgezet worden naar vakantiedagen. Hierdoor kan hij of zij de vakantiedagen die samenvielen met een ziekteperiode, op een later tijdstip opnieuw opnemen.

Lees hier meer over ziekte tijdens je verlof.