Het sociaal statuut van een zelfstandige

Als student met ondernemersambities stuit je op heel wat uitdagingen bij het starten van je eigen onderneming, zoals het verkrijgen van een ondernemingsnummer en de benodigde vergunningen. Maar ook na je opstart brengt je nieuwe statuut van student-zelfstandige enkele verplichtingen met zich mee. Acerta geeft je graag de nodige uitleg.

Als zelfstandige ben je, net als loontrekkenden, onderworpen aan een sociaal statuut. Bij dat statuut horen verplichtingen zoals het betalen van sociale bijdragen, en rechten zoals ziekteverzekering, kindergeld en pensioen.

Bij de opstart van jouw zelfstandige activiteit moet je zelf zorgen voor je aansluiting bij een sociaal verzekeringsfonds voor het betalen van je sociale bijdragen.

De opbouw van sociale rechten als zelfstandige hangt dan weer af van hoeveel sociale bijdragen je betaalt. Een zelfstandige in hoofdberoep zal onder andere een pensioen opbouwen, zijn medische kosten terugbetaald krijgen en beschermd zijn bij arbeidsongeschiktheid.

Als student-zelfstandige zal je vaak geen of een verminderde bijdrage betalen. Daardoor bouw je op vlak van onder andere arbeidsongeschiktheid, pensioen, invaliditeit of moederschap geen rechten op.

Toch behoud je bepaalde rechten via je ouders:

• Groeipakket: Je ouders behouden hun groeipakket voor jou, op voorwaarde dat je onder een bepaalde inkomstengrens blijft.
• Terugbetaling medische kosten: Ook hiervoor blijf je ten laste van je ouders onder bepaalde voorwaarden. Dit bespreken we verder bij de meest gestelde vragen.

Uitzondering: ga je tijdens je studies aan de slag als student-helper? Neem dan een kijkje op onze site bij ‘Startersvragen’.

Als student-zelfstandige moet je je aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds zoals Acerta, dat je ieder kwartaal een afrekening zal sturen van de sociale bijdrage die je moet betalen.

Hoeveel je sociale bijdrage juist is, hangt af van je inkomen.

Als starter betaal je een voorlopige forfaitaire minimumbijdrage van 98,52 euro per kwartaal (in 2024, incl. beheerskost Acerta). We weten immers nog niet wat je werkelijke inkomen zal zijn. Je kan wel vragen om deze voorlopige bijdrage alvast te verhogen of verlagen door een raming van je inkomsten door te geven aan je sociaal verzekeringsfonds.

Wanneer het definitieve inkomen gekend is, zullen de voorlopige bijdragen geregulariseerd worden. Dat wil zeggen dat we je bijdragen herrekenen volgens je werkelijke inkomen. Wat je te veel of te weinig betaald hebt, storten we terug of pas je bij.

Vanaf het vierde jaar betaal je een voorlopige bijdrage die gebaseerd is op je inkomsten van 3 jaar geleden. Deze kan je ook weer laten verhogen of verlagen, in functie van je werkelijke inkomsten in het huidige jaar. Ook hier zullen de voorlopige bijdragen geregulariseerd worden van zodra het definitieve inkomen gekend is.

Tip: verwacht je dat je inkomen lager zal liggen dan 8 430,72 euro per jaar? Dan kan je een vrijstelling aanvragen van je sociale bijdragen.