Kan ik zelfstandige worden tijdens mijn studie?

Als studerende starter moet je je net als elke zelfstandige aansluiten bij een erkend sociaal verzekeringsfonds, ten laatste vóór de start van je activiteit. Door je aan te sluiten, kan je genieten van Groeipakket, gezondheidszorg, een pensioen, … Je sociaal verzekeringsfonds stuurt je ieder kwartaal een afrekening van de sociale bijdrage die je daarvoor moet betalen.  

Ga je tijdens je studies aan de slag als zelfstandige helper in een eenmanszaak en heb je nog recht op het Groeipakket, dan hoef je je niet aan te sluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. Die uitzondering geldt maximaal tot aan je 25ste verjaardag, aangezien je daarna geen recht meer hebt op het Groeipakket.  

Een voorbeeldje: de zoon van een zelfstandige slager begint te studeren aan de universiteit. In het weekend helpt hij zijn vader in de beenhouwerij. Zolang de zoon studeert en jonger is dan 25 jaar, kan hij zijn vader helpen zonder zich aan te sluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. Hij wordt pas verzekeringsplichtig als hij stopt met studeren, of als hij 25 jaar wordt. 

Als studerende starter word je in principe beschouwd als zelfstandige in hoofdberoep. Na je start betaal je dus eerst een voorlopige sociale bijdrage. Het gaat om wettelijk bepaalde minimumbijdragen die gebaseerd zijn op een minimuminkomen. In hoofdberoep gaat het om een netto-inkomen van 16 861,46 euro per jaar. 

Geen nood: minder mag ook. Als studerende starter kan je een vermindering krijgen  door het statuut van de student-zelfstandige aan te vragen. Er gelden wel een aantal voorwaarden: 

·         je bent tussen 18 en 25 jaar oud;

·         je volgt studies in een onderwijsinstelling in België of in het buitenland;

·         je bent ingeschreven voor minstens 27 studiepunten per jaar of 17 lesuren per week om een diploma te behalen dat erkend wordt in België;

·         je volgt regelmatig de lessen of je neemt deel aan de examens voor minstens 27 studiepunten (verdeeld over 1e en 2e semester, uitgezonderd herexamens) of 17 lesuren of je bent erkend als student-ondernemer door de onderwijsinstelling;

·         je oefent een zelfstandige activiteit uit. Er mag dus geen gezagsrelatie zijn met je opdrachtgever. In dat geval moet je namelijk worden ingeschreven als jobstudent.

Het statuut van student-zelfstandige kan je enkel via je sociaal verzekeringsfonds aanvragen! 

De sociale bijdragen hangen af van de hoogte van je inkomen:

·         bedraagt je jaarinkomen minder dan 8 430,72  euro, dan ben je vrijgesteld van sociale bijdragen;

·         ligt je inkomen tussen 8 430,72 euro en 16 861,46  euro, dan betaal je een verminderde bijdrage die wordt berekend op het inkomen boven het grensbedrag;

·         bedraagt je inkomen 16 861,46 of meer, dan betaal je dezelfde bijdrage als in hoofdberoep.

Als starter betaal je in 2024 een voorlopige minimumbijdrage van 98,52 euro. Verwacht je dat je netto jaarinkomen lager zal zijn dan 8 430,72 euro per jaar, dan kan je wel een vrijstelling vragen van de plicht om sociale bijdragen te betalen.

Keerzijde van de medaille: je bouwt met je verminderde bijdragen geen rechten op in de ziekteverzekering. Deze tellen onder bepaalde voorwaarden wel mee voor de wachttijd voor de verzekering arbeidsongeschiktheid. Voor de geneeskundige zorgen blijf je ten laste van je ouders. Je ouders blijven in principe ook het Groeipakket genieten,, maar de voorwaarden verschillen per regio. Meer info hierover kan je navragen bij je Groeipakket uitbetaler. 

En wat met de fiscaliteit? Zolang je globaal netto belastbaar inkomen in 2024 het bedrag van 10 570 euro niet overschrijdt, betaal je geen belastingen. Als je totale nettobestaansmiddelen niet hoger zijn dan 3 980 euro, blijf je fiscaal ten laste van je ouders. 

Echter, voor de periode van 1 januari 2023 tot en met 31 december 2024 mag je gedurende maximum 600 uren per kalenderjaar werken, zonder aan de normale sociale zekerheidsbijdragen te moeten voldoen.

Deze tijdelijke verhoging zorgt ervoor dat de maximale grens om fiscaal ten laste te zijn sneller wordt bereikt.

Om dit op te vangen, wordt het maximumbedrag aan netto bestaansmiddelen voor inkomstenjaar 2023 en 2024 verhoogd. Voor alle studenten wordt het maximumbedrag voor de inkomsten in 2024 (aanslagjaar 2025) vastgelegd op 7 290 euro netto belastbaar inkomen. Dit stemt overeen met een bruto inkomen van 12 422,50 euro.

Al je inkomsten tellen mee, ook bijvoorbeeld die als jobstudent. Zodra je inkomen als beroepskost van de inkomsten van je ouders wordt afgetrokken, kan je niet meer ten laste zijn.

Krijg je een bezoldiging vanuit de vennootschap van je ouders? Dan gelden de volgende bijkomende specifieke regels:

·         bedraagt de bezoldiging maximum 2 000 euro, dan blijf je persoon ten laste;

·         bedraagt de bezoldiging meer dan 2 000 euro, blijf je alleen persoon ten laste als de bezoldiging maximum de helft uitmaakt van het totale bruto inkomsten. Onderhoudsuitkeringen worden hier buiten beschouwing gelaten.

Als studerende starter moet je je niet alleen aansluiten bij een erkend sociaal verzekeringsfonds. Je inschrijving bij de Kruispuntbank voor Ondernemingen (KBO) is net zo goed een must. Dat kan via een erkend ondernemingsloket, zoals Acerta. Na je inschrijving in de KBO krijg je een ondernemingsnummer toegekend, en als je btw-plichtig bent ook een btw-nummer. 

Als je als student zelfstandige wordt, en nog ten laste bent van je ouders, blijf je op dezelfde manier verzekerd voor geneeskundige zorgen als voordien. Neem contact op met je ziekenfonds om jouw specifieke situatie te bespreken.  

* De Vlaamse overheid stelt middelen ter beschikking voor het Groeipakket. Elk kind heeft hier recht op.

* Infino is een uitbetaler van het Groeipakket. Je kiest zelf één van de vijf Vlaamse uitbetalers. Veranderen kan na 1 jaar.