Je pensioen berekenen als zelfstandige? Geen klein bier, want het bedrag hangt af van je loopbaan, inkomsten en gezinssituatie. Bovendien maakt de berekening van je pensioen soms vreemde bochten en verandert de wetgeving regelmatig.

Simpel gesteld: hoe langer je loopbaan en hoe hoger het beroepsinkomen waarop je sociale bijdragen betaalt, hoe hoger je pensioen.

De praktijk is natuurlijk complexer. Om een idee van je toekomstige pensioen te hebben, surf je naar www.mypension.be voor een simulatie. Hieronder ontwarren we voor jou het kluwen van de pensioenberekening.

Je totale pensioen wordt berekend op basis van het pensioenbedrag voor al je loopbaanjaren. Hierbij houdt de pensioendienst rekening met je volledige loopbaan als zelfstandige of een gemengde loopbaan.

Als je je hele loopbaan zelfstandige was, is je totale pensioen de som van het pensioenbedrag van ál je loopbaanjaren. Tot en met 2018 stemde een volledige loopbaan overeen met 45 jaar of 14.040 dagen. Sinds 2019 staat er geen beperking meer op de loopbaan: heb je meer dan 45 jaar of 14.040 dagen gewerkt, dan krijg je mogelijks ook voor die jaren een pensioen.

Voor je loopbaanjaren vanaf 1984 wordt je pensioen berekend op basis van je beroepsinkomsten. Was je al zelfstandige vóór 1984? Dan krijg je voor die periode een forfaitair bedrag dat afhangt van je gezinssituatie.

Heb je een zuivere pensioenloopbaan als zelfstandige van minstens 30 jaar, waarvan 16 jaar effectieve activiteit? ? Dan schat je jouw pensioen eenvoudig in op basis van onderstaande tabel. Let wel: een precieze raming doe je best via www.mypension.be.

Als je ook ooit tewerkgesteld was als werknemer of ambtenaar, ontvang je er nog een pensioen bovenop. Dit pensioen kan je pensioenbedrag als zelfstandige beïnvloeden.

Je kan een raming van je pensioenbedrag vinden op www.mypension.be.

Als je 59 of ouder bent, kun je een effectieve pensioenaanvraag doen, waarbij de pensioendienst rekening houdt met je totale carrière. Zo krijg je inzicht in het werkelijke pensioen dat je te wachten staat. Overweeg je om op vervroegd pensioen te gaan? Hou er rekening mee dat dit pas kan vanaf 60 jaar mits je aan voldoende loopbaanjaren komt.

Aan de hand van de volgende tabel ontdek je of je al dan niet met vervroegd met pensioen kunt gaan.

Als zelfstandige bewijs je je loopbaan door stortingen aan je Sociaal Verzekeringsfonds. Je hoeft daarvoor niets te doen: het RSVZ vraagt die informatie automatisch op bij je sociaal verzekeringsfonds na je pensioenaanvraag.

Sommige periodes van inactiviteit – ziekte, legerdienst … – worden beschouwd als gelijkgesteld én meegenomen in de pensioenberekening zónder dat je daarvoor een bijdrage betaalt.

Een idee krijgen van je loopbaan? Als Acerta-klant vraag je hier je loopbaanattest op. 

Als zelfstandige kun je ook je studiejaren regulariseren, maar je moet ze wel afkopen.

Zelfstandigen die minder dan tien jaar geleden afgestudeerd zijn, de jongere generatie dus, betalen een forfaitaire bijdrage van 1 828,44 euro per studiejaar. Alle andere zelfstandigen betalen een actuariële bijdrage.

Na een loopbaan van 45 jaar bedraagt het gewaarborgd minimumpensioen voor een alleenstaande zelfstandige 1 773,35 euro per maand. Het minimumgezinspensioen komt op 2 215,99 euro per maand. Om aanspraak te maken op het minimumpensioen, moet je een loopbaan van minstens 30/45 aantonen. Stel: je bent een alleenstaande zelfstandige met een loopbaan van 31/45, dan is je pensioenbedrag een fractie van bovenstaand bedrag.

Vanaf 2025 is er een extra voorwaarde. Van de 30/45 moeten er minstens 64 kwartalen in hoofdberoep of als meewerkende echtgenoot betaald zijn. Bepaalde gelijkgestelde periodes, zoals mantelzorg en vrijstelling na bevalling tellen ook mee. Was je langer dan 5 jaar ziek, dan moet je minder dan 64 kwartalen bewijzen. Ben je geboren voor 1969? Dan moet je geen of minder dan 64 kwartalen bewijzen.

Pas op: als je een gemengde loopbaan had, mag je totale pensioen niet hoger zijn dan het minimumpensioen voor een volledige loopbaan. Overschrijdt je totale pensioen dat bedrag? Dan wordt het minimumpensioen als zelfstandige verminderd met het overschot.

Als je loopbaan korter is dan 30/45, wordt je pensioen berekend op basis van je beroepsinkomen.

Bijzondere berekening voor de meewerkende echtgenoot

Sinds 2023 wordt het minimumpensioen voor de meewerkende echtgenoot, geboren tussen 1 januari 1956 en 31 mei 1968 op een bijzondere manier berekend. Je leest er hier meer over.

Het maximumpensioen voor een alleenstaande zelfstandige met 45 loopbaanjaren bedraagt bruto 2 071,35 euro. Voor een gezinshoofd is dat 2 589,19 euro. Toch kan het zijn dat je netto minder ontvangt omdat er bij de uitbetaling soms inhoudingen gebeuren.

Ontdek hoe het minimumpensioen voor meewerkende echtgenoten wordt berekend. Leer meer over pensioenberekeningen voor zelfstandigen bij Acerta.