Sociaal statuut zelfstandige in bijberoep

Heb je ondernemersbloed maar schrikt de stap naar een zelfstandige hoofdactiviteit je af? Wil je jouw carrière een nieuwe wending geven met minimale risico’s? Dan is het statuut van zelfstandige in bijberoep wellicht iets voor jou. Je huis wordt deeltijds je werkplek, je gaat bij je klanten aan de slag of je trekt regelmatig naar een coworkingruimte.

Als zelfstandige in bijberoep werk je voor eigen rekening. Tegelijk ben je minstens halftijds aan de slag als loontrekkende, óf ontvang je een uitkering en voldoe je aan strikte voorwaarden. Maar wat zijn nu precies die voorwaarden? Hoeveel mag je verdienen? En wat met de papierwinkel? Lees onze glasheldere uiteenzetting. Zo ga je straks goed voorbereid van start!

Als zelfstandige in bijberoep moet je dezelfde plichten en formaliteiten vervullen als een zelfstandige in hoofdberoep – zowel sociaal, fiscaal als boekhoudkundig.

Je moet je aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds en sociale bijdragen betalen. Hoeveel? Dat hangt ervan af. Als starter mag je een voorlopige minimumbijdrage betalen omdat je inkomsten nog niet gekend zijn. Zodra ze dat wel zijn, wordt je bijdrage aangepast naar een bepaald percentage van je jaarinkomen, opgedeeld in schijven:

Concreet voorbeeld: je jaarinkomen is 80 000 euro. Op de eerste schijf (tot 72 810,95 euro) betaal je 20,50 % ofwel 14 926 euro. Op de tweede schijf (72 810,95 tot 80 000 euro) betaal je 14,16 % ofwel 1 017 euro. Die twee bedragen tel je op om je totale sociale bijdragen per jaar te kennen.

Heb je als zelfstandige in bijberoep een heel beperkt jaarinkomen? Dan kun je een vermindering van je voorlopige bijdragen aanvragen, mits je je inkomsten bewijst met objectieve elementen. Als je jaarinkomen lager is dan 1 865,45 euro, betaal je géén bijdragen en trek je zelfs de voorlopige bijdragen die je al stortte terug.

Dankzij onze handige tool bereken je snel en gemakkelijk hoeveel sociale bijdragen jij betaalt als zelfstandige in bijberoep. Doe de test hieronder!

Ben je als zelfstandige in bijberoep onderworpen aan de btw-reglementering? Dan moet je een btw-aangifte doen en btw-bijdragen betalen. Als je inkomsten lager zijn dan 25 000 euro, mag je een vrijstelling aanvragen. Pas op: je mag dan ook geen btw aanrekenen op je uitgaande facturen, noch btw recupereren op inkomende facturen. Voor meer informatie hierover, kun je terecht op de website van de FOD Financiën.

Om belastingvermeerderingen te vermijden, stort je driemaandelijks voorafbetalingen naargelang je inkomen. En denk eraan dat de inkomsten uit je zelfstandige activiteit bovenop je inkomsten als loontrekkende komen. De kans bestaat dat je daardoor in een hogere belastingschijf belandt.

Je boekhoudkundige verplichtingen hangen af van je omzet en de juridische vorm van je zelfstandige activiteit in bijberoep. Zo gelden er voor vennootschappen striktere regels dan voor detailhandelaars en kleine ondernemingen. Neem een goede boekhouder onder de arm die je door de administratieve rompslomp loodst.

Je bijberoep kan een springplank zijn naar een volledige zelfstandige activiteit. Zo tast je voorzichtig je mogelijkheden af en waag je niet blindelings de sprong in het diepe. Je gunt jezelf tijd om te leren, een netwerk op te bouwen en klanten aan je te binden voor je in hoofdberoep gaat.

Ondertussen behoud je je rechten als loontrekkende: van vakanties tot wettelijke pensioenopbouw, ziekte-uitkering en Groeipakket. Je blijft ook gespaard van btw-formaliteiten als je omzet onder de 25 000 euro blijft. En in het kader van je zelfstandige bijberoep kun je bepaalde uitgaven aftrekken als beroepskosten.

De bluts met de buil: je sociale bijdragen leveren geen aanvullende sociale rechten op: het zijn louter solidariteitsbijdragen. Het extra inkomen dat je vergaart uit je zelfstandige beroep komt bovenop je inkomen als loontrekkende. Zo kom je misschien in een hogere belastingschijf terecht. Je enthousiasme wordt misschien getemperd door de bijkomende werkdruk. Denk eraan dat je minder vrije tijd overhoudt en de balans werk-privé misschien uit evenwicht geraakt. Of nog: de aandacht en energie die naar je bijberoep gaan, zijn misschien nadelig voor je prestaties in je hoofdberoep.

Wel of niet een zelfstandige activiteit beginnen? Op die vraag is geen pasklaar antwoord. Wikken, wegen en doordacht beslissen is de boodschap!

Je kunt op elk moment beslissen om de brui te geven aan je zelfstandige bijberoep – ongeacht de reden. Lees hier welke administratieve formaliteiten je hiervoor moet vervullen.

Als zelfstandige in bijberoep mag je uitgaven inbrengen die verband houden met je professionele activiteit. Dat betekent niet dat je ze integraal terugtrekt, wél dat je ze in mindering mag brengen van je omzet – hetzelfde principe als voor een zelfstandige in hoofdberoep.

Je moet je onkosten staven met bewijzen zoals een factuur of ontvangstbewijs. Je moet ze gemaakt hebben in het jaar waarin je inkomsten verwerft. En ze zijn niet altijd 100 % fiscaal aftrekbaar. Hoeveel dan wel? Dat verschilt naargelang het type uitgaven, zoals via de link hieronder helder toegelicht.

Een vraag waarmee veel zelfstandigen in bijberoep kampen: wat met mijn huis als kantoor? Wel, de huisvestingskosten voor je zelfstandige activiteit zijn volledig aftrekbaar als ze noodzakelijk zijn voor de uitoefening van je beroep. Als je een aparte werkplaats hebt, wordt die dus integraal beschouwd als huisvesting van je bedrijf. Werk je van thuis uit? Dan is je huis een gebouw met gemengd karakter. Voor alle huisvestingskosten wordt dan een verhouding bepaald tussen het beroeps- en privégedeelte.

Ben je zelfstandige in bijberoep en verandert er iets in je situatie? Dan word je beschouwd als zelfstandige in hoofdberoep en bouw je op basis van deze activiteit verder je sociale rechten op. Geef dit dan zo snel mogelijk door aan je sociaal verzekeringsfonds. Op deze manier betaal je onmiddellijk een correcte sociale bijdrage en ben je direct op de juiste manier sociaal verzekerd.

Als je ten onrechte bent aangesloten in bijberoep, dan moet je dossier nadien met terugwerkende kracht aangepast worden. De omschakeling naar hoofdberoep leidt niet alleen tot de bijvordering van achterstallige sociale bijdragen, maar je wordt daar ook nog op beboet.

Zo zal je verhogingen moeten betalen van 3% per kwartaal en een eenmalige jaarverhoging van 7%. Deze wijzigingen kunnen ook een effect hebben op je sociale rechten. Zo kan de RVA bijvoorbeeld je werkloosheidsuitkeringen terugvorderen omdat een hoofberoep niet combineerbaar is met een uitkering.

Redenen te over om je dossier zo snel mogelijk te laten aanpassen.